Ιστορικά Στοιχεία

Το Νοσοκομείο των Ιπποτών

Το σημερινό Αρχαιολογικό Μουσείο της Ρόδου, στεγάζεται στο μεσαιωνικό κτίριο του μεγάλου νοσοκομείου που έχτισαν οι Ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ το 15ο αιώνα. Οι ρίζες του Τάγματος βρίσκονται στη σταυροφορική Παλαιστίνη, όπου οι Ιωαννίτες προστάτευαν τους προσκυνητές και περιέθαλπαν όσους αρρώσταιναν σε πρότυπα νοσοκομεία. Στη Ρόδο οι Ιωαννίτες εξακολούθησαν την αποστολή αυτή και το πρώτο νοσοκομείο τους στο νησί ιδρύθηκε λίγο μετά την άφιξή τους το 1309. Το 1437, ο Καταλανός μεγάλος Μάγιστρος Antoni Fluvian άφησε στη διαθήκη του 10.000 χρυσά φλουριά για να χτιστεί το μεγάλο νοσοκομείο που σώζεται σήμερα, ποσόν που βέβαια κάλυψε μικρό μόνο μέρος του τελικού κόστους. Οι εργασίες ξεκίνησαν επί του διαδόχου του, μεγάλου Μάγιστρου Jean de Lastic, το 1440 και περατώθηκαν από το μεγάλο Μάγιστρο Pierre Aubusson το 1489 με την επίβλεψη του Ιωαννίτη Pierre Clouet. Πάντως, το νοσοκομείο δεχόταν ήδη ασθενείς το 1485. Το οικόσημο του Fluvian βρίσκεται σε θυρεό που κρατούν άγγελοι σε μαρμάρινη πλάκα πάνω από την κεντρική είσοδο του κτιρίου. Θυρεοί του μεγάλου μαγίστρου d' Aubusson στολίζουν τα κιονόκρανα των πεσσών της μεγάλης αίθουσας των ασθενών στον όροφο, ενώ ζωγραφιστοί θυρεοί των Fluvian, de Lastic και d' Aubusson διασώζονται στα ξύλινα μεσοδόκια των ταβανιών σε ορισμένα δωμάτια του ορόφου. Στη μεγάλη αίθουσα των ασθενών υπήρχε και παρεκκλήσιο για την τέλεση της λειτουργίας καθημερινά μπροστά στους ασθενείς.

Το κεντρικό κτίριο είναι διώροφο, διευθετημένο γύρω από εσωτερική αυλή με στοές. Υπήρχε και δευτερεύουσα εσωτερική αυλή με κλιμακοστάσιο προς τον όροφο. Στο ισόγειο βρίσκονταν αποθήκες αλλά και οκτώ καταστήματα με είσοδο από το δρόμο, που ενοικιάζονταν προς όφελος του πριόρη και του εφημέριου του ιδρύματος. Στον όροφο, εκτός από τη μεγάλη αίθουσα των ασθενών, υπήρχαν τραπεζαρία, μεγάλο μαγειρείο, γραφεία, αποχωρητήρια, λουτρά, πηγάδι και ατομικά δωμάτια για επίσημους ασθενείς. Η μεγάλη αίθουσα των ασθενών είχε δύο σειρές από κρεβάτια με ουρανό, διάταξη που συνηθιζόταν στα νοσοκομεία της Δύσης, αλλά το συγκρότημα θυμίζει περισσότερο τα βυζαντινά ξενοδοχεία για τους απόρους και τα μεγάλα χάνια ης Ανατολής, που φιλοξενούσαν τους εμπόρους.

Το Νοσοκομείο στα χρόνια της Τουρκοκρατίας

Οι Τούρκοι μετέτρεψαν το Νοσοκομείο των Ιπποτών σε στρατώνα, υποβαθμίζοντας έτσι το σύνολο των υποδομών παροχής υπηρεσιών υγείας των Ιπποτών και μετέφεραν τις εγκαταστάσεις του έξω από την Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, κατασκευάζοντας ένα διώροφο λιθόκτιστο κτίριο 480 τ.μ., στην είσοδο της σημερινής πόλης, σε ένα χώρο 40.000 τ.μ.

Το Νοσοκομείο στα χρόνια της Ιταλικής Κατοχής

Στον ίδιο χώρο του Νοσοκομείου της Τουρκοκρατίας, ο οποίος σήμερα περιβάλλεται από τις οδούς Παπαλουκά και Ερυθρού Σταυρού, οι Ιταλοί κατακτητές άρχισαν το 1926 την κατασκευή του Νοσοκομείου της Ρόδου  " REGINA ELENA", το οποίο σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα C.BUSCAGLIONE. με συγκεκριμένη μελέτη που προέβλεπε σταδιακή κτιριολογική ανάπτυξη, η οποία είχε στόχο την νοσοκομειακή κάλυψη του νησιού μέχρι το 1950. Έτσι, και μέχρι το 1938 είχαν ολοκληρώσει την πρώτη φάση του κτιριολογικού προγράμματος, κατασκευάζοντας ένα συγκρότημα κτηρίων συνολικής επιφάνειας 800 τ.μ., σε οικόπεδο 40.000 τ.μ., και  με συνολικό αριθμό κλινών 120. Οι θάλαμοι του νοσοκομείου ήταν 8κλινοι και 12κλινοι και εκτός από τις στρατιωτικές ανάγκες εξυπηρετούσε και τους τοπικούς κατοίκους του νησιού. Διέθετε μια αίθουσα χειρουργείου και τα χειρουργικά -παθολογικά περιστατικά εξυπηρετούντο σε ενιαίους χώρους. Το κτίριο ήταν χτισμένο σε νεοκλασική μορφή και διέθετε πολύ καλά διαμορφωμένο περιβάλλοντα χώρο με πράσινο και συντριβάνια.

Το Νοσοκομείο την περίοδο από την Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου (1948) μέχρι σήμερα

Εκατό και πλέον χρόνια μετά την ίδρυση του ανεξάρτητου Ελληνικού Κράτους, απελευθερώθηκε και η Δωδεκάνησος και ενσωματώθηκε στον εθνικό κορμό το έτος 1948.

1948: Με την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου, το ιταλικό Νοσοκομείο της Ρόδου 'REGINA ELENA" περιήλθε στο ελληνικό δημόσιο, ως διάδοχο του ιταλικού δημοσίου και ειδικότερα στο Υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών (σήμερα Υγείας-Πρόνοιας), το οποίο και παραχωρήθηκε με Υπουργική Απόφαση στο ΝΠΔΔ, με την ονομασία Νομαρχιακό Νοσοκομείο Ρόδου «ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ». Έκτοτε και για να καλυφθούν οι συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες από την αύξηση του πληθυσμού και ειδικά από την αλματώδη τουριστική ανάπτυξη, έγιναν διάφορες εσωτερικές παρεμβάσεις και διαρρυθμίσεις καθώς και προσθήκες για αύξηση κλινών και εξυπηρέτηση νέων ειδικοτήτων. Με την εφαρμογή του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) τη δεκαετία του 1980 και με την προσθήκη συνεχώς νέων ειδικοτήτων, οι εκάστοτε διοικήσεις προσπαθούσαν με συνεχείς εσωτερικές παρεμβάσεις και προσθήκες να καλύψουν τις υφιστάμενες ανάγκες.

1986: Η πιο σημαντική παρέμβαση στο παλαιό νοσοκομείο υπήρξε αναμφίβολα η κατασκευή της Νέας Πτέρυγας, 120 κλινών, η οποία ολοκληρώθηκε και εγκαινιάσθηκε το 1986, εκσυγχρονίζοντας τότε σημαντικά το νοσοκομείο και η οποία εξυπηρέτησε αρκετά καλά τις ανάγκες του πληθυσμού σε δευτεροβάθμια περίθαλψη μέχρι την μετεγκατάσταση στο νέο νοσοκομείο. 

1994 : Θεμελιώθηκε το σημερινό νοσοκομείο της Ρόδου, το οποίο αποτελούσε μακροχρόνιο αίτημα των Ροδίων.

2000: Τον Μάιο του 2000 έγινε η εγκατάσταση στο νέο νοσοκομείο δυναμικότητας 335 οργανικών κλινών με προοπτική κάλυψης άλλων επί πλέον 120 κλινών, το οποίο διαθέτει όλα τα τμήματα ενός σύγχρονου περιφερειακού νοσοκομείου με την ονομασία Γενικό Νοσοκομείο Ρόδου «Ανδρέας Παπανδρέου».

2001-2003:  Το Γενικό Νοσοκομείο Ρόδου «Ανδρέας Παπανδρέου» είναι ένα νοσοκομείο του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ)  όπου η οργανωτική του δομή καθώς και η λειτουργία του θεσπίζεται με την εκάστοτε νομοθεσία περί Ε.Σ.Υ.  Από την 1η Νοεμβρίου 2001 βάση του Ν. 2889/2001 το Γ.Ν. Ρόδου υπάγεται ως αποκεντρωμένη μονάδα με διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια του Β' Πε.Σ.Υ.Π. Νοτίου Αιγαίου.

2004-Σήμερα: Με το 3329/2005 μετατρέπεται σε Ν.Π.Δ.Δ. εποπτευόμενο από τη Β' ΔΥΠΕ Νοτίου Αιγαίου και με το νόμο 3527/2007 με την απορρόφηση της Β' ΥΠΕ Νοτίου Αιγαίου από την 2η ΥΠΕ Πειραιώς και Αιγαίου το Γενικό Νοσοκομείο Ρόδου «Ανδρέας Παπανδρέου» εποπτεύεται από την 2η ΔΥΠΕ Πειραιώς και Αιγαίου.